بن مایه های نمادین در شعر سهراب سپهری

نویسنده

  • مرتضی قاسمی استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی- دانشگاه فرهنگیان
چکیده مقاله:

در کنار تشخیص و حس‌آمیزی، نماد، یکی از ویژگی‌های برجسته و مهم لایة بلاغی سبک سهراب سپهری است. برخی از نمادها به دلیل تکرار، به مشخّصه‌ای قابل توجه تبدیل شده‌اند و در شعر او بن‌مایه یا موتیف محسوب می‌شوند. طبق بررسی‌های سبک‌شناختی، واژه‌های «آب»، «نور و روشنی»، «تنهایی»، «تهی»، «هیچ»، «نیلوفر»، «سیب»، «شقایق» و رنگ «سبز و آبی» بن‌مایه‌های نمادین هشت کتاب هستند. این نمادها برگرفته از سه بخش طبیعت،‌ ذن- بودیسم و اسطوره‌اند و تازگی و ابتکار را در شعر سهراب نشان می‌دهند. مقالة حاضر می‌کوشد پس از تعریف نماد و بن‌مایه، با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی این بن‌مایه‌های نمادین بپردازد و معنای مشخّص و دقیق آن‌ها را در شعرهای مختلف، طبق بافت شعر بیان کند.    

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

یادداشتی برای بن مایه تصویری (Motif) در شعر " صدای پای آب " سهراب سپهری

آنچه در ادبیات موتیف " motif" نامیده می شود و ما در انجا معادل بن مایه را برای آن برگزیده ایم عبارتست از :موضوع ، تصویر ، طرح یا الگوی اصلی که با ظهور پی در پی در اثر ادبی ، از خود رد پا می گذارد و جاذبه زیبایی شناسی آن را بالا می برد . البته ممکن است به عنوان نشانه یا نماد محتوا و یا تجزیه یک اثر ادبی تجلی کند . این اصطلاح در نقد ادبی جدید ، یکی از سرفصل های مهم بررسی آثار ادبی تجلی کند . این...

متن کامل

بن مایه های رمانتیکی شعر نیما

رمانتیسم در ایران حاصل شرایط سیاسی اجتماعی خاصی بود، که متعاقب اوج گیری چالش میان جلوه‌های گوناگون سنت، تجدد و بحران برخاسته از آن بود. نیما یوشیج، بنیان‌گذار شعر نو از جمله شاعرانی است که در فضای رمانتیک طبع آزمایی کرده است و بن مایه های رمانتیسم در شعر او تا به جایی است که نمی‌توان آن را از اشعار نیما جدا کرد. رمانتیسم نیما حد فاصل رمانتیسم ناسیونالیستی مشروطه و رمانتیسم احساساتی عصر پس از او...

متن کامل

ویژگی‌های زبانی شعر سهراب سپهری

در این پژوهش، به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی، جنبه‌های خاصّ واژگان و توسّعاً زبان سهراب سپهری کاویده شده است؛ از جمله بررسی واژگان از دیدگاه نوع و ساختمان با تأکید بر نوآوری و ابداع، انحراف صفت مانند سکوت سبز چمنزار، بررسی واژگان آرکائیک، واژه‌گردانی یا تغییر طبقۀ دستوری واژه شامل صفت‌گردانی مانند سیاهِ پردۀ توری و اسم‌گردانی‌ مانند سرپنجه‌های سیم و قیدگردانی مانند با بدنی از همیشه‌های جراحت، بررسی ترکیب‌...

متن کامل

بازتاب مکتب رمانتیسم در شعر سهراب سپهری

مکتب رمانتیسم در ایران از سال 1301 و بعد از انقلاب مشروطه رواج یافت. شعرای معاصر، نیما یوشیج و سهراب سپهری، نادرپور و برخی دیگر از نمایندگان این مکتب‌اند. از اصول اساسی این مکتب ترجیح احساس بر عقل و پرداختن به عواطفی چون عشق و اندوه است. هنرمند رمانتیک، تخیل، امید و آرزو را جانشین حقیقت می‌کند و گرایش به طبیعت و حس ناسیونالیستی به کشور و زادگاه خود جلوة خاصی در این مکتب دارد. سهراب سپهری از شاع...

متن کامل

رویکرد پدیدارشناختی در شعر سهراب سپهری

اشعار سهراب سپهری از رازناکترین و پیچیده­ترین آثار ادبیات نوین فارسی است. این پژوهش نشان می­دهد که سپهری در چند دفتر آخر عمیقاً تحت تأثیر دیدگاه­های پدیدارشناختی قرار داشته شخصیت فکری، محتوا، زبان و سبک شعر او نیز دچار دگرگونی فراگیر شده بود. بسیاری از   توصیه­های نظری او همخوان با آموزه­ها و آرای پدیدارشناسان بویژه ادموند هوسرل(1859- 1938) است. حضور قاطع «من» متفکر شاعر در تعریف پدیده­ها و ارائ...

متن کامل

بازتاب مکتب رمانتیسم در شعر سهراب سپهری

مکتب رمانتیسم در ایران از سال 1301 و بعد از انقلاب مشروطه رواج یافت. شعرای معاصر، نیما یوشیج و سهراب سپهری، نادرپور و برخی دیگر از نمایندگان این مکتب‌اند. از اصول اساسی این مکتب ترجیح احساس بر عقل و پرداختن به عواطفی چون عشق و اندوه است. هنرمند رمانتیک، تخیل، امید و آرزو را جانشین حقیقت می‌کند و گرایش به طبیعت و حس ناسیونالیستی به کشور و زادگاه خود جلوة خاصی در این مکتب دارد. سهراب سپهری از شاع...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 10  شماره 19

صفحات  265- 292

تاریخ انتشار 2019-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023